ديروز پنجشنبه ٢ دسامبر برنامه‌اى از BBC World Serviceپخش شد که عنوان آن بود: آيا هر کسى مى‌تواند شکنجه‌گر شود. در اين برنامه سوزان فيسک از آمريکا، پل از آفريقاى جنوبى تلفنى در برنامه شرکت کردند. تهيه کننده بى‌بى‌سى، کارلوس و من در لندن در استوديوى بى‌بى‌سى بوديم. سوزان فيسک پروفسور و محقق روانشناسى است. پل در زمان دولت نژاد‌پرست آفريقاى جنوبى شکنجه‌گر بوده است. کارلوس در دوران حکومت پينوشه در شيلى به عنوان خبرنگار دستگير و شکنجه شده است. من هم بعنوان يک زندانى که شکنجه را تجربه کرده بودم در اين برنامه شرکت کردم. بى‌بى‌سى اين برنامه را براى اين برگزار کرده بود که هر يک از ما بنابر تجربه و يا تحقيقات خود در مورد اينکه آيا هر کسى مى‌تواند شکنجه‌گر شود صحبت کنيم. چرا که در تاريخ ٢٦ نوامبر مقاله‌اى در مجله Science در امريکا چاپ شده است که چند تن از محققان و پرفسورهاى آمريکايى در مورد شکنجه مردم توسط سربازان آمريکايى در زندان ابوغريب عراق ادعا کرده‌اند که مردم معمولى هم اگر جاى آنها بودند ، همان کار را مى‌کردند. بنابر ادعاى آنها از جمله خانم فيسک هر آدم معمولى در شرايطى مى‌تواند شکنجه‌گر شود.
شايد در ظاهر اين ادعاى کلى نتوان واقعيت سياسى اى را که پشت آن خوابيده درک کرد. ولى قبل از آنکه به اين ادعا بپردازم، دوست دارم در مورد چگونگى برنامه‌اى که ديروز از بى‌بى‌سى پخش شد، کمى توضيح دهم. اين برنامه را تا پنجشنبه ديگر مى‌توانيد در سايت بى‌بى‌سى گوش کنيد. من لينک آنرا در پائين اين نوشته مى‌گذارم.
اولا اينرا بايد بگويم که بى‌بى‌سى بيشتر صحبت مرا سانسور کرد. تعجبى ندارد. ولى تمام صحبتهاى پل، شکنجه‌گر آفريقاى جنوبى را پخش کرد. باز هم تعجبى ندارد! بخشى از حرفهاى سانسور شده مرا مى‌توانيد در نوشته زير بخوانيد.
بنابر ادعاى فيسک و بعضى ديگر محققان، من و شما هم در شرايط سخت و تحت فشار شکنجه‌گر خواهيم بود! اين ادعا را که آنها علمى مى‌نامند نه تنها تجربه من و خيلى از کسانى که زندان را تجربه کردند رد مى‌کند، بلکه خيلى از محققان عکس اين ادعا را ثابت کرده‌اند. آنها نيز با تحقيقات زيادى نشان داده‌اند که انسان تنها با شستشوى مغزى ممکن است شکنجه‌گر شود. و اينکه انسانها ذاتا بد نيستند. آنها معتقدند که علت ادعاهاى اين چنينى محققانى مثل خانم فيسک سياسى و کمک به حفظ رژيمها مى‌باشد.
با کمى دقت به راحتى مى‌توان ديد که چرا امروزه که همه دنيا به آمريکا بخاطر فرستادن سربازان و ارتش شکنجه‌گرش به عراق اعتراض دارد، اينها دوباره اين تئورى کهنه را رو کرده‌اند. آرى دولتهاى آمريکا و انگليس که ارتش به کشورهاى ديگر مى‌فرستند به چنين دانشمندانى نياز دارند. پروفسورهايى مثل فيسک با توجيه اينکه هر کسى جاى اين سربازان بود همين کار يعنى شکنجه مى‌کرد، مى‌خواهند از شدت رفتار غيرانسانى اين سربازان شکنجه‌گر بکاهند. در واقع با گفتن اينکه هر کس مى‌تواند شکنجه‌گر شود، سعى مى‌کنند چهره انسانى به اين جنايتکاران بدهند. و بالاتر از همه اينکه، قصد اين دانشمندان حفظ سيستمى است که انسانها را شکنجه‌گر مى‌کند. سيستمى که به اتکا زندان و شکنجه و فقر و بدبختى اکثر انسانهاى دنيا مى‌تواند دوام داشته باشد.
خانم فيسک و همکارانش نمى‌خواهند اين واقعيت را که اين سربازان دوره شکنجه‌گرى ديده‌اند قبول کنند. چون در اين صورت تمام نظام کثيف سرمايه‌دارى و سيستم ارتش سازى و زندان دارى و شکنجه‌گرى و جنگ و کشتار مردم بيگناه زير سوال مى‌رود. آنها نمى‌خواهند که مردم با زير سوال بردن شکنجه‌گرى از نوع آمريکائيش در کشورهاى ديگر مثل عراق خشمشان نسبت به دولت آمريکا بيشتر شود. آنها نمى‌خواهند مردم کلا جنگ و لشکر‌کشى را زير سوال ببرند. آنها با طبيعى جلوه دادن جنايت اين سربازان از دولت آمريکا و جناياتش حمايت مى‌کنند. پاسخ خانم فيسک در مقابل سوال من مبنى بر اينکه آيا خودش هم مى‌تواند يک شکنجه‌گر شود، را مى‌توانيد از زبان خودش بشنويد. همينطور پاسخ او را در مورد اينکه چه راه حلى براى جلوگيرى از تکرار اين جنايات ارائه مى‌دهد. بى‌بى‌سى صحبت مرا مبنى براينکه ارتش اين سربازان را براى همين رفتار يعنى شکنجه کردن آموزش داده و به عراق فرستاده، پخش نکرد. خانم فيسک در مقابل بحث من مبنى بر اينکه انسانهاى بيشمارى در ايران و همه جاى دنيا به جوخه‌هاى اعدام سپرده شدند و يا زير شکنجه ناقص شدند و يا جان باختند چون حاضر نشدند کوتاه بيايند، چه رسد که شکنجه‌گر شوند، مجبور شد بگويد: انسانهاى کمى هستند که شکنجه‌گر نمى‌شوند! و توضيحاتى در مورد اين نوع انسانها داد. بحث من اين بود که انسان را در کارخانه‌هاى شکنجه‌گر سازى مثل ارتش و سپاه پاسداران از انسانيت تهى مى‌کنند، وگرنه هيچ کس حاضر نيست انسان ديگرى را شکنجه کند. مگر آنکه بيمار روانى باشد.
همانطور که در برنامه بى‌بى‌سى‌گفتم ادعاى اين خانم و همکارانش توهين به من و ميليونها انسان است، بخصوص به آنهايى که حاضر نشدند کوتاه بيايند و عليه نظراتشان حرفى بزنند تا اعدام نشوند.
جالب اينکه حرفهاى پل شکنجه‌گر آفريقاى جنوبى مرا به ياد شکنجه‌گران جمهورى اسلامى انداخت. پل در ميان توضيحاتش مدعى شد که هيچ کس از زير دست او حرف نزده در نرفت. و اينکه او همه را با شکنجه به حرف در آورده است. آرى اين ادعاى همه بازجوهاى جمهورى اسلامى نيز بود و هست. حتما همه شکنجه‌گران و بازجوهاى دنيا همين ادعا را دارند. بالاخره بايد يک جورى دل خود را خوش کنند که قدرتى دارند! مطمئن هستم همانطور که در زندانهاى جمهورى اسلامى خيلى از زندانيان اطلاعاتشان را ندادند و بعضى‌ها زير شکنجه مردند تا اطلاعاتشان ناگفته بماند، در آفريقاى جنوبى نيز همينطور بوده است.
تا سرمايه‌دارى و زندان و شکنجه هست، دانشمندانى نيز خواهند بود که از اين کثافات دفاع کنند!
Could Anyone Become A Torturer?